Hoe werken zonnepanelen?
Zonnepanelen zetten zonlicht direct om in elektriciteit (“zonnestroom”). Dit proces heet het fotovoltaïsch effect of “PV”. Eigenlijk bedoelen we met zonnepanelen een zonnestroomsysteem. Een zonnestroomsysteem bestaat uit de volgende onderdelen:- Zonnepanelen
- Omvormer
- Bekabeling
- Montagesysteem
- Power optimizer (optioneel)
- Batterij (optioneel)
Panelen
Zonnepanelen bestaan uit zonnecellen, die het daglicht opvangen en dit omzetten naar gelijkstroom. Ze zijn efficiënt, stil en schoon. Omdat gelijkstroom niet gebruikt kan worden in een woning, worden zonnepanelen altijd voorzien van een omvormer. Wanneer je meer zonne-energie opwekt dan je gebruikt, kun je dit terug leveren aan het elektriciteitsnet. De levensduur van een zonnepaneel is normaal gesproken zo’n 25 jaar. Om deze levensduur te garanderen is het van groot belang dat de installatie vakkundig is aangelegd.Omvormer
Een omvormer zet gelijkstroom om naar wisselstroom, waarop de meeste huishoudelijke apparaten werken. Wanneer je zonne-energie tekort komt, dan kun je dit aanvullen met elektriciteit van het net. De levensduur van de meeste omvormers is 8-12 jaar. Je weet dus zeker dat je omvormer minimaal eenmaal moet worden vervangen omdat zonnepanelen wel 25 jaar meegaan. De productgarantie op een omvormer is meestal 5 tot 8 jaar.Sommige fabrikanten van omvormers bieden de mogelijkheid om een verlengde productgarantie aan te schaffen door bijvoorbeeld 25% van de nieuwprijs.
Bekabeling
Vanuit ieder paneel moeten er elektriciteitskabels worden getrokken naar de omvormer. Daarnaast moet er ook een voedingskabel vanuit de omvormer naar de meterkast lopen zodat de opgewekte elektriciteit gebruikt kan worden in huis.Het montagesysteem
Er zijn voor voor platte en schuine daken verschillende montagesystemen beschikbaar. Ook voor verschillende type dakbedekking is er een passend montagesysteem om zonnepanelen te bevestigen op het dak.Power optimizer
Dit kastje zorgt ervoor dat de elektriciteitsopbrengst van individuele zonnepanelen maximaal is. Hierdoor gaat ook het rendement van het totale systeem omhoog en daarom worden ze steeds vaker toegepast. Dit intelligente kastje is optioneel en er wordt er één onder ieder zonnepaneel geplaatst.In het bijzonder bij een situatie met schaduw zijn optimizers interessant. Zonder schaduw zorgen optimizers tot wel 6% meer opbrengst en bij situaties met schaduw 16-25%.
Vijf redenen om voor power optimizers te kiezen:
- Meer opbrengst uit ieder zonnepaneel
- Geen zorgen over de werking en opbrengst van je zonnepanelen
- Besparing op onderhoudskosten
- Toekomstbestendig en flexibel
- Veiliger dan andere systemen
Batterij
Om volledig onafhankelijk te zijn van het elektriciteitsnet heb je een batterij nodig. Energieopslag is in opkomst, maar nog steeds zijn de meeste zonnepanelen gekoppeld aan het elektriciteitsnet zonder batterij. Een batterij is optioneel, je leest hier meer over energieopslag.Kan ik de opgewekte zonne-energie ook opslaan?
Een batterij geeft je de mogelijkheid om de door zonnepanelen opgewekte elektriciteit volledig te benutten. Als je meer stroom opwekt dan je gebruikt, kun je het opslaan en voorkom je teruglevering aan het elektriciteitsnet. Daar profiteer je financieel namelijk minder van als je het vergelijkt met zelf-consumptie. Je profiteert hierdoor maximaal van gratis stroom opgewekt door de straling van de zon!
Goede batterijen zijn:- Geautomatiseerd
- Compact
- Eenvoudig te installeren
Voordelen van energieopslag
- Elektriciteit uit zonne-energie in de nacht
De batterij slaat elektriciteit op die overdag wordt gegenereerd en 's nachts als het donker is kun je deze elektriciteit dan weer gebruiken.
- Volledig onafhankelijk van het elektriciteitsnet
Door evenveel elektriciteit op te wekken als je consumeert, kun je met behulp van batterijen volledig onafhankelijk zijn van het net.
- Noodstroomvoorziening
Mocht de stroom uitvallen dan kun je de in de batterij opgeslagen elektriciteit gebruiken als noodstroomvoorziening.
Let erop dat de garantieduur (bijv. 10 jaar) op de batterij overeenkomt met de garantieduur van de omvormer. Zo koop je producten die goed op elkaar kunnen worden afgestemd bij vervanging aan het einde van hun levensduur. Zorg er bovendien voor dat de energieopslagcapaciteit goed is afgestemd op je energiegebruik. Voor een gemiddeld huishouden is 6,4 kWh voldoende om je van elektriciteit te voorzien.
Salderen: vergoeding voor het terugleveren
Meestal produceren zonnepanelen stroom op een moment dat de eigenaar geen stroom gebruikt. Die stroom wordt dan geleverd aan het elektriciteitsnet. De energieleverancier verrekent de levering vervolgens met de elektriciteitsrekening (salderen) en betaalt daarvoor dezelfde prijs als je betaalt voor jouw stroom.Salderen heeft een maximum
Salderen heeft wel een maximum: lever je jaarlijks meer stroom aan het net dan je wat je van het net afneemt, dan krijg je een lagere vergoeding voor het overschot dat je produceert.
Een voorbeeld: je verbruikt 2.000 kWh stroom per jaar en levert via je zonnepanelen 2.500 kWh aan het elektriciteitsnet. Het energiebedrijf moet voor 2.000 kWh geleverde stroom het geldende stroomtarief betalen (22 cent per kWh, prijspeil 2023); voor de overige 500 kWh mag het een lager tarief betalen (minimaal 8 cent per kWh, inclusief btw). Het energiebedrijf mag het lagere tarief zelf vaststellen, sommige betalen 8 cent, andere wat meer. Het is dus de moeite waard om verschillende bedrijven met elkaar te vergelijken. Op internet staan overzichten, zoek bijvoorbeeld op 'terugleveren stroom' en 'salderen'.
Vereniging van Eigenaren
Deze saldering van duurzaam opgewekte elektriciteit geldt alleen voor kleinverbruikers (naast huishoudens bijvoorbeeld scholen, Verenigingen van Eigenaren (VVE) en sportparken). Bij een VVE wordt gekeken naar het totale gezamenlijke stroomgebruik, tenzij een stroomverdeler wordt gebruikt. Deze verdeelt de geproduceerde stroom over de verschillende, individuele aansluitingen.